Pomidory szklarniowe - najczęstsze choroby

Pomidory szklarniowe - najczęstsze choroby

Najczęstsza przyczyną większości chorób warzyw jest wilgoć zgromadzona na liściach. W przypadku upraw szklarniowych, wilgotność roślin jest kontrolowana, dlatego też choroby rozwijają się w mniejszym stopniu niż w przypadku upraw na zewnątrz.

W artykule:

Zobacz też: pH gleby dla roślin, warzyw i owoców | Szkodniki szklarniowe - jak je rozpoznać? | Pomidory w szklarni - co warto wiedzieć?

NIemniej jednak, pomidory szklarniowe nie są wolne od ryzyka wystąpienia chorób. Paradoksalnie, z uwagi na zamknięty charakter upraw szklarniowych, pomidory mogą być narażone na występowanie tzw. wysokiej wilgotności względnej.Przy wysokiej wilgotności względnej ryzyko wystąpienia wskazanych poniżej chorób pomidorów jest dość duże.

Szara pleśń (Botrytis cinerea)

Choroba ta może wystąpić zarówno w przypadku upraw warzyw jak i roślin ozdobnych. W przypadku warzyw, szczególnie narażone są uprawy właśnie pomidorów, a także sałaty, papryki oraz fasoli szparagowej.

Botrytis cinerea - objawy

Liście
 
Pojawiają się wodniste, ciemne plamy, które szybko powiększają się i pokrywają szarym, puszystym nalotem. W miarę postępu choroby liście więdną i opadają.
 
Łodygi
 
Na łodygach pojawiają się brązowe plamy, które mogą prowadzić do nekrozy tkanki. Grzyb może penetrować tkanki roślinne, powodując obumieranie całych części rośliny.
 
Owoce
 
Na owocach pojawiają się wodniste plamy, które szybko powiększają się i pokrywają się szarym nalotem. W efekcie pomidory gniją i opadają.

Botrytis cinerea - rozwój

Grzyb B. cinerea rozwija się najintensywniej w wilgotnych i chłodnych warunkach. Optymalna temperatura dla jego rozwoju to 18-23°C. Zarodniki przenoszone są najczęściej w powietrzu i wodzie, ale mogą być również przenoszone na dłoniach ludzkich oraz sprzęcie ogrodniczym.
 
Grzyb może przetrwać w resztkach roślin przez dość długi czas oraz infekowac różne części roślin. Z tego powodu jest to choroba trudna do zwalczania.
 
Warunki sprzyjające rozwojowi szarej pleśni to:
  • wysoka wilgotność powietrza
  • niska cyrkulacja powietrza
  • uszkodzenia roślin
  • zbyt częste podlewanie

Botrytis cinerea - jak zapobiegać?

Najlepsze praktyki zapobiegawcze to zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza w szklarni i jednoczesne zmniejszenie wilgotności. Należy również regularnie usuwać ze szklarni resztki roślin oraz przeprowadzać dezynfekcję narzędzi i powierzchni. Kluczowym elementem jest również utrzymywanie optymalnej wilgotności gleby.
 
Dodanie wapna do gleby w celu zwiększenia zawartości wapnia w roślinach pomidorów również może pomóc zmniejszyć podatność na szarą pleśń.

Botrytis cinerea - jak leczyć rośliny?

Leczenie roślin wykonuje się poprzez stosowanie odpowiednich fungicydów profilaktycznie lub zaraz po wykryciu pierwszych objawów. Należy stosować rotację fungicydów, aby zapobiec rozwojowi odporności grzyba.
 
Zainfekowane części roślin należy jak najszybciej usunąć.
 

Pleśń liściowa (Passalora fulva)

Chociaż pleśń liściowa powoduje dość zauważalne objawy na liściach, choroba zwykle nie jest poważna. 

Passalora fulva - objawy

Liście
 
Początkowo pojawiają się żółte plamy na górnej stronie liści, które stopniowo brązowieją. Na spodniej stronie liści, pod plamami, pojawia się aksamitny, oliwkowo-brązowy nalot, który jest charakterystyczny dla tej choroby. W miarę postępu choroby, liście mogą więdnąć, zwijać się i ostatecznie opadać.
 
Łodygi i Owoce
 
Choroba rzadko atakuje łodygi i owoce, ale jeśli tak się dzieje, mogą pojawić się na nich ciemne plamy i nekrotyczne zmiany.

Passalora fulva - rozwój

Zarodniki grzyba Passalora fulva przenoszone są w powietrzu. Grzyb rozwija się najlepiej w wilgotnych warunkach i umiarkowanych temperaturach (optimum to 22-24°C). Grzyb może przetrwać na resztkach roślinnych w glebie oraz na powierzchniach w szklarni.
 
Warunki sprzyjające rozwojowi pleśni liściowej to:
  • wysoka wilgotność powietrza (powyżej 85%)
  • występowanie stałej wilgotności na powierzchni liści
  • niska cyrkulacja powietrza w szklarni

Passalora fulva - jak zapobiegać?

  • zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza, celem zmniejszenia wilgotności
  • regularne usuwanie resztek roślinnych oraz dezynfekcja narzędzi i powierzchni szklarniowych
Warto wiedzieć, że istnieją odmiany pomidorów odporne na pleśń liściową.

Pleśń liściowa - jak leczyć rośliny?

  • stosowanie odpowiednich fungicydów profilaktycznie lub zaraz po wykryciu pierwszych objawów. Ważne jest rotowanie fungicydów, aby zapobiec rozwojowi odporności patogenu
  • usuwanie chorych liści

Biała pleśń (Sclerotinia sclerotiorum)

Ponieważ biała pleśń może zabijać rośliny, stanowi ona poważne zagrożenie dla upraw szklarniowych.

Biała pleśń (Sclerotinia sclerotiorum) - objawy

Liście
 
Pojawiają się wodniste plamy, które szybko przekształcają się w suche, brązowe nekrozy. W miarę rozwoju choroby liście mogą więdnąć i opadać.
 
Łodygi
 
Na łodygach pojawiają się wodniste, brązowe plamy, które powiększają się wraz z rozwojem choroby. W późniejszym stadium łodygi stają się miękkie, gąbczaste i mogą pękać. Na powierzchni zainfekowanych części roślin widoczny jest biały nalot grzybni.
 
Owoce
 
Na owocach pojawiają się miękkie, wodniste plamy, stopniowo pokrywające się białym nalotem. Zainfekowane owoce gniją i opadają.

Biała pleśń - rozwój

Grzyb Sclerotinia sclerotiorum infekuje rośliny przez kontakt zarodników uszkodzonymi częściami lub naturalnymi otworami w tkance roślinnej. Zarodniki są przenoszone przez powietrze i mogą kiełkować w warunkach wysokiej wilgotności. Grzyb może przetrwać w glebie lub na resztkach roślinnych przez wiele lat.
 
Warunki sprzyjające białej pleśni to:
  • wysoka wilgotność powietrza i gleby.
  • niewystarczająca cyrkulacja powietrza
  • uszkodzenia roślin

Biała pleśń - jak zapobiegać?

  • zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza w szklarni i tym samym zmniejszenie wilgotności
  • usuwanie resztek roślinnych
  • dezynfekcja narzędzi i powierzchni w szklarni
  • unikanie nadmiernego nawadniania
  • stosowanie nawadniania kropelkowego, aby utrzymać liście suche

Biała pleśń - jak leczyć rośliny?

  • stosowanie odpowiednich fungicydów
  • usuwanie uszkodzonych i zainfekowanych roślin

Inne choroby pomidorów szklarniowych

Zaraza ziemniaczana (Phytophthora infestans)

Zaraza ziemniaczana jest jedną z groźniejszych chorób pomidorów szklarniowych. Objawia się brunatnymi plamami na liściach, łodygach i owocach. W wilgotnych warunkach na spodzie liści można zaobserwować biały nalot.
 
Zaraza ziemniaczana rozwija się najintensywniej w wilgotnych i chłodnych warunkach. Optymalna temperatura dla rozwoju to 18-22°C przy wysokiej wilgotności.

Mączniak rzekomy (Pseudoperonospora cubensis)

Choroba ta może dotykać zarówno pomidory, jak również inne uparwy szklarniowe. Objawy obejmują żółte plamy na górnej stronie liści oraz szary nalot na spodniej stronie liści. Choroba prowadzi do więdnięcia i obumierania liści.

Alternarioza (Alternaria solani)

Choroba nazywana jest również suchą zgnilizną. Powoduje powstawanie ciemnych, koncentrycznych plam na liściach, łodygach i owocach.