Fasola szparagowa w szklarni
Niezwykle popularna w uprawie szklarniowej i zewnętrznej, fasola szparagowa jest łatwą w uprawie roślinom, wymagającą ograniczonej przestrzeni.
W artykule:
Fasola szparagowa lepiej znosi suche warunki niż inne warzywa. Miękkie, długie i solidne strąki fasoli są także wyśmienitym przysmakiem w kuchni Polskiej.
Ze względu na prostotę hodowli, w ciągu zaledwie kilku tygodni posiadacze uprawy mogą cieszyć się z pokaźnych zbiorów, po których gleba pozostanie w lepszej, zdrowszej formie ze względu na gromadzący się w korzeniach fasoli azot. Co więcej, fasola szparagowa bezproblemowo może być uprawiana o każdej porze roku w dobrze zaopatrzonej szklarni.
Jak więc uprawiać fasolę w szklarni? Czym różni się taka forma od uprawy na zewnątrz oraz czego potrzebują rośliny do odpowiedniego wzrostu?
Sadzenie fasoli szparagowej w szklarni
Przed rozpoczęciem sadzenia fasoli należy zastanowić się kwestią jej rodzaju, oczekiwaną prędkością zbioru plonów, przepuszczalnością podłoża, czy temperaturą panującą w szklarni.
Uprawa fasoli w warunkach szklarniowych może dać dwa plony: wczesny i późny. W szklarniach najczęściej uprawiane są wysokie krzewy fasoli tycznej oraz małe, kręcone karłowate odmiany.
Sadzenie fasoli szparagowej w szklarni może odbywać się przez cały rok, oczywiście zapewniając jej stabilne warunki jak dodatkowe oświetlenie, czy sztuczne utrzymywanie temperatury.
Warunki uprawy w uprawach szklarniowych
Aby rozpocząć proces hodowli fasoli szparagowej w szklarni, należy zadbać o odpowiednią wilgotność i temperaturę panującą wewnątrz obiektu. Ogólny czas sadzenia fasoli zależy od jej temperatury. Korzystna temperatura do sadzenia powinna wynosić co najmniej 15°C.
Ziemia, w której fasola czuje się najlepiej to ziemia żyzna, piaszczysta, dobrze przepuszczalna o średnim PH oscylującym w granicy 5,5-7,5. Dlatego też, przed rozpoczęciem uprawy, warto wykonać niezbędne testy gleby, sprawdzając tym samym jej żyzność oraz zachowane PH.
Fasola szparagowa może być moczona przed sadzeniem. W ten sposób można wybrać zdrowe, nieuszkodzone nasiona, w ostateczności zapewniając lepsze zbiory.
Nasiona fasoli najlepiej kiełkują w glebie o temperaturze około 17°C. Może to być gleba znajdująca się w podłożu, tudzież mieszanina ziemi wsypywanej do donic, w których fasola szparagowa jest również hodowana.
Sadzonki w szklarni
Sadząc fasolę szparagową, należy wziąć pod uwagę jej typ. Fasole szparagową tyczną i karłowatą najlepiej sadzić w odległości 23 centymetrów w jednym rzędzie, z kolei rządki fasoli powinny być rozmieszczone mniej więcej do około 45 centymetrów od siebie. Wysiew nasion przeprowadza się na głębokości 3-4 centymetry, jeśli nasion jest dużo, można sadzić po kilka na raz, następnie usuwając słabszą roślinę.
Podczas sadzenia, warto stosować lekkie nawozy do nasion, przyśpieszające kiełkowanie do okresu od pięciu do dziesięciu dni od momentu posadzenia. Do dojrzewania owoców fasola potrzebuje co najmniej 12-godzinnego dostępu do światła.
Nawadnianie i wilgotność fasoli szparagowej w szklarni
Podlewanie fasoli i kwitnących sadzonek najlepiej wykonywać raz do kilku dni z rana, ostrożnie, aby woda nie dostała się na liście i nie spowodowała poparzeń rośliny. Należy uważać także na nadmierne nawodnienie, mogące skończyć się podtopieniem roślin.
Częste podlewanie jest jednakże wymagane w okresie, gdy temperatura powietrza wzrasta powyżej 20°C, podczas gdy w upale należy upewnić się, że gleba nie pęka ani nie wysycha, mogąc tym samym osłabić roślinę. Wraz z nawadnianiem fasoli szparagowej, należy wziąć pod uwagę wpływ wilgotności na całokształt hodowli.
Jeśli wilgotność w szklarni jest zbyt wysoka, na liściach może pojawić się grzyb. Jednocześnie nie należy dopuszczać do przesuszania powietrza, ponieważ w tym przypadku, tym bardziej w okresie letnim na fasoli mogą szybko rozwinąć się kolonie mszyc i przędziorków. Najbardziej odpowiednia wilgotność dla fasoli szparagowej wynosi ok. 60% w szklarni, którą mogą zapewnić grzejniki i nawilżacze powietrza.
Proces sadzenia fasoli szparagowej na zewnątrz
Cały etap uprawy fasoli szparagowej na zewnątrz rozpoczyna się długo przed sadzeniem, jesienią. Przygotowanie gleby przed nocnymi przymrozkami za pomocą chlorku potasu i nawozów organicznych powinno jej zapewnić podobne PH do tego, potrzebnego przy hodowli fasoli w szklarni. Gdy nadchodzi wczesna wiosna i przymrozki ustają, należy ponowić cały proces.
Fasola szparagowa jest roślinną ciepłolubną, ale dość dobrze radzi sobie z lekkimi wiosennymi przymrozkami. Mimo odporności na stres eksperymentowanie nie jest wskazane, sadzenie nasion w otwartym terenie powinno być zaplanowane na koniec maja, kiedy średnia temperatura dzienna wynosi ok. 15°C.
Uprawa fasoli szparagowej na zewnątrz wiąże się z ryzykiem utraty za płytko umieszczonych nasion. Ulewne deszcze są w stanie zmyć sadzonki, które nie są jeszcze ukorzenione, dlatego warto zadbać o to, by do wysokości 4 centymetrów nasiona mogły zyskać mocny system korzeniowy.
Oprócz tych różnic, sadzenie fasoli szparagowej na zewnątrz przypomina cały proces sadzenia szklarniowego.
Możliwe zagrożenia i choroby
Jakie choroby i szkodniki niszczą uprawy fasoli? Do najczęściej występujących, zaliczyć można:
- Antraknoza
- Bakterioza
- Mszyce
- Biała zgnilizna
- Przędziorek
- Ślimaki
Aby tego uniknąć, konieczne jest podjęcie środków zapobiegawczych i regularne kontrolowanie roślin. Jeśli problem zostanie zidentyfikowany na czas, możliwe będzie szybkie zatrzymanie rozwoju szkodników i chorób.
Antraknoza - jest najczęstszą chorobą fasoli. W tym przypadku dotyczy to całej naziemnej części rośliny, ale także i strąków fasoli. Przy silnym uszkodzeniu na powierzchni młodej fasoli widoczne są ciemnobrązowe plamy w zagłębieniach z ciemnoczerwoną obwódką wokół. Aby zapobiec tej chorobie, do sadzenia należy wybierać tylko zdrowe nasiona, a przed sadzeniem moczyć nasiona fasoli w gorącej wodzie.
Bakterioza - pojawia się na łodygach, ogonkach liściowych, liściach i strąkach jako tłuste plamy z lekką obwódką. Bakteriozę, podobnie jak antraknozę można leczyć specjalnymi płynami do roślin strączkowych.
Biała zgnilizna - rzadko występująca choroba, charakteryzująca się wodnistymi, białymi plamami, które w środku posiadają małe ciałka wielkości grochu. Plamy rozmieszczone są na powierzchni całej rośliny. Aby zapobiec zniszczeniu plonów, należy karmić rośliny nawozami fosforowymi i potasowymi, oraz regularnie wietrzyć szklarnię.
Mszyce - powodujące zazwyczaj największe szkody w plonach fasoli. Składają jaja wiosną pod grudkami ziemi lub na młodych liściach fasoli. Plewienie dwa razy w miesiącu oraz przestrzeganie wszystkich zasad techniki uprawy fasoli wraz ze stosowaniem pestycydów skutecznie eliminuje zagrożenie ze strony szkodnika.
Przędziorki - w uprawie na zewnątrz nie są szkodliwe dla fasoli, jednakże w szklarni mogą wyrządzić ogromne szkody. Metody zwalczania przędziorka są bardzo proste – terminowe zwalczanie chwastów i regularne opryskiwanie.
Ślimaki - Podobnie jak w przypadku przędziorków, regularne opryskiwanie, a także stosowanie mączki bazaltowej skutecznie eliminuje ślimaki znajdujące się na terenie uprawy.
Odpowiedni moment na zbiory fasoli
Jeśli wszystkie najważniejsze czynniki zostały spełnione, a sama fasola szparagowa zaczęła zdecydowanie wyrastać w przeciągu od 5 do 10 dni od zasadzenia, droga do udanych zbiorów jest bliska. Gdy liście stają się suche, a nasiona zaczynają powoli się wybrzuszać, pierwszy zbiór fasoli szparagowej można uzyskać od 8 do 10 tygodni od momentu sadzenia.
Regularne kwitnienie, owocowanie i estetyczny wygląd mogą być zachowane na zewnątrz aż do pierwszych przymrozków, w szklarni zaś przez o wiele dłuższy czas.
Podczas zbiorów należy uważać na zranienie fasoli szparagowej, które jest tak łatwe, jak jej zbieranie. Strąki należy zbierać ku dołowi, jeśli to możliwe, przy zastosowaniu nożyczek, w celu uniknięcia zranienia rośliny. Po zebraniu strąki można wysuszyć i usunąć z nich ziarna.
Zbiory mogą być przechowywane na dwa sposoby - w szczelnie zamkniętych szklanych słoikach w temperaturze pokojowej lub w momencie nadwyżki plonów - mrożona w zamrażarce.
Świeża fasola szparagowa, niezwykle popularna wśród polskich hodowców, może być podawana w tradycyjny sposób jako gotowany dodatek do dań mięsnych, czy być częścią bogatszych potraw, jak sałatki, zupy warzywne, lub będąc spożywaną jako główne danie z ziemniakami, czy bułką tartą.
Najpopularniejsze odmiany fasoli szparagowej
Obecnie istnieje wiele odmian fasoli szparagowej, z których każda może przynieść pokaźne zbiory strąków.
Fasole szparagowe są dzielone na dwie główne grupy - fasole tyczne i karłowe.
Fasole tyczne - pędy mogą dorastać do niemal kilku metrów wysokości. Takie odmiany wymagają wsparcia, jak sama nazwa wskazuje za pomocą specjalnych tyczek. Dojrzewają później niż fasole karłowe, ale zbiory z takich roślin są bardzo obfite. Sadzone na zewnątrz mogą służyć jako dekoracyjne elementy hodowli.
Fasole karłowe - krzewy niskie, do kilkudziesięciu centymetrów wysokości. Często rozłożyste. Szybko dojrzewające i bardziej odporne na warunki atmosferyczne niż fasole tyczne.
Fasole szparagowe występują w różnych kolorach, w zależności od odmiany. Najpopularniejszymi w Polsce odmianami są żółte i zielone. Oprócz nich istnieją także bardziej egzotyczne odcienie, na przykład ciemnofioletowe, czerwone, czy podchodzące pod kolor róży.
Podsumowanie
Dzięki odpowiedniej pielęgnacji wpierw nasion, a potem dojrzałych roślin w warunkach szklarniowych lub na zewnątrz, fasola szparagowa odwdzięczy się dojrzałymi strąkami o delikatnym i łagodnym smaku, które pozwolą na wykorzystane ich w dowolnych celach kulinarnych. Przy odrobinie wysiłku, każdy profesjonalny hodowca będzie w stanie uzyskać obfite, smaczne i zdrowe zbiory.
