Ogrzewanie szklarni i tuneli foliowych
Temperatury powietrza w klimacie umiarkowanym mogą być stosunkowo niskie. Nie są to zatem optymalne warunki dla rozwoju większości roślin. Rozwiązaniem są uprawy szklarniowe, pod warunkiem utrzymania temperatury na odpowiednim poziomie.
W artykule:
- Ogrzewanie szklarni
- Rodzaje systemów grzewczych
- Ekologiczne metody ogrzewania upraw szklarniowych
- Budowa szklarni, a efektywność działania systemów ogrzewania
W tym celu konieczne jest zastosowanie jednego z systemów grzewczych, który zapewni odpowiednie warunki dla wzrostu uprawianych roślin.
Zobacz też: Sposoby chłodzenia szklarni latem | Kurtyny szklarniowe - sposób na oszczędzenie energii jesienią i zimą
Ogrzewanie szklarni
Kontrola temperatury panującej wewnątrz szklarni pozwala zapewnić roślinom optymalne warunki rozwoju i wzrostu oraz przede wszystkim przedłuża ich okres wegetacyjny. Dzięki ogrzewaniu tuneli foliowych możliwa jest uprawa najbardziej wymagających i łagodnych gatunków.
Ogrzewanie chroni również przed często występującymi zimą awariami, takimi jak zamarzanie lub pękanie rur w systemie nawadniania. Celem maksymalizacji efektywności ogrzewania szklarni warto zastosować również profesjonalne systemy kurtyn szklarniowych.
Szklarnie, które nie zostały wyposażone w systemy grzewcze, umożliwiają rozpoczęcie upraw wczesną wiosną. W przypadku zastosowania ogrzewania szklarniowego sezon może trwać nawet przez cały rok.
Decydując się na montaż ogrzewania, należy najpierw zapoznać się z dostępnymi na rynku wariantami. Różnorodność technologii systemów grzewczych pozwala dostosować rozwiązanie do wymogów i specyfiki upraw. Podczas wyboru warto wziąć pod uwagę wymaganą temperaturę, jako powinna panować w szklarni oraz źródła energii, z jakich planujemy korzystać.
W tym zakresie wybór jest bardzo szeroki, na rynku dostępne są między innymi systemy ogrzewania gazem, prądem lub wodne.
Nie bez znaczenia pozostaje również wielkość szklarni. Przy niewielkiej powierzchni wydajne może okazać się zastosowanie prostych systemów, a tymczasem większe powierzchnie wymagają zastosowania bardziej złożonych systemów ogrzewania.
Rodzaje systemów grzewczych
Ogrzewanie gazem
To bardzo specyficzny system grzewczy, który nie powinien być stosowany w szklarniach w sposób ciągły. To narzędzie doskonale nadające się do ochrony upraw przed nagłymi mrozami i przymrozkami. Dodatkowo ogrzewanie gazowe nie może mieć wykorzystywania pod ziemią, ponieważ grozi to eksplozją.
W konsekwencji ten system sprawdzi się dobrze jako doraźna ochrona przed skrajnie niskim temperaturami, nigdy natomiast jako sposób na stworzenie stałych warunków w szklarniach. Kolejną wadą są stosunkowo wysokie koszty utrzymania takiej instalacji.
Ogrzewanie powietrzem
System ten polega na wprowadzeniu do szklarni odpowiednio ogrzanego powietrza. Rozwiązanie to posiada zarówno zalety, jak i wady. Jedną z podstawowych zalet jest stosunkowo szybkie ogrzewanie przestrzeni wewnątrz szklarni.
Niestety analogicznie bardzo szybko spada temperatura, kiedy wyłączony zostanie nadmuch powietrza. Wykorzystywanie nadmuchu gorącego powietrza stwarza również zagrożenie wysuszenia liści oraz przenoszenia chorób.
Instalacja nie wymaga montażu dodatkowych elementów wewnątrz oraz zapewnia dobrą cyrkulację powietrza. Metoda ogrzewania powietrzem jest jednak dość mało wydajna, dlatego najlepiej sprawdza się w przypadku niewielkich szklarni. Termowentylator skutecznie ogrzeje tunele o powierzchni około 15m2.
Ogrzewanie prądem
Tak jak w przypadku ogrzewania gazem, ogrzewanie prądem jest dość kosztowne. Systemy ogrzewania grzejnikami olejowymi lub konwektorami są co prawda wydajne i zapewniają optymalne warunki wewnątrz, jednak ze względu na koszty stosuje się je tylko w niewielkich szklarniach.
Ogrzewanie wodą
Woda, która przechodzi przez rury rozlokowane wewnątrz szklarni, oddaje do powietrza ciepło. Woda podgrzewana jest przez kocioł grzewczy lub specjalne nagrzewnice. Ogrzewanie wodne jest bardzo wydajne i skuteczne, przez co z powodzeniem wykorzystywane jest w dużych powierzchniowo obiektach.
Dzięki zastosowaniu odpowiedniej technologii proces ogrzewania wodą może zostać prawie całkowicie zautomatyzowany. Poziom temperatury kontrolują wówczas czujniki, które odpowiadają za utrzymanie odpowiedniego klimatu w szklarni.
Ekologiczne metody ogrzewania upraw szklarniowych
Prowadząc uprawy szklarniowe, warto jest wziąć pod uwagę aspekt środowiskowy i wykorzystywać najbardziej ekologiczne sposoby uprawy. Obecnie najbardziej ekologicznym sposobem ogrzewania szklarni jest ogrzewanie za pomocą pompy ciepła.
Pompy ciepła działają na zasadzie przenoszenia energii z jednego miejsca w drugie. To urządzenia, które wykorzystują pokłady energii znajdujące się w ziemi, wodzie lub powietrzu i przekazują ją do instalacji.
W ten sposób pozyskać można ekologiczną energię przy stosunkowo niewielkich kosztach. W branży ogrodniczej pompy stanowią opłacalną alternatywę dla tradycyjnych metod ogrzewania.
Wpływ budowy szklarni na efektywność działania systemów ogrzewania
Budowa oraz materiał, z jakiego została wykonana szklarnia, mają ogromny wpływ na wydajność systemów grzewczych. Istotnym elementem jest wielkość szklarni lub jej wewnętrzny podział.
Mniejsze powierzchnie zmniejszają znacznie zapotrzebowanie na energię potrzebną do ich ogrzania. W tym celu warto dokonać podziału szklarni na kilka mniejszych sektorów. Uzasadnione jest to zwłaszcza w przypadku uprawy kilku rodzajów roślin. Duże znaczenie ma również materiał, z jakiego szklarnia jest wykonana.
Szklarnie pokryte szkłem szybko się nagrzewają, przez co zwiększa się temperatura wewnątrz. Poliwęglan może z kolei nie dostarczać odpowiedniej ilości promieni słonecznych zimą, a więc potrzeba ogrzania będzie większa.
Ważna z punktu widzenia efektywności ogrzewania jest odpowiednia izolacja szklarni. Należy zadbać o zabezpieczenie wszelkich otworów i drzwi. W celu izolacji często wykorzystuje się między innymi fole bąbelkowe i termo odblaskowe oraz stosuje się podwójne oszklenie.
Szklarnie z reguły posiadają jedną warstwę szkła, przede wszystkim po to, aby dobrze przepuszczać naturalne światło. To bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju i wzrostu uprawianych roślin.
Badania przeprowadzone w dużych szklarniach uprawowych jednoznacznie wykazały, że zmniejszenie stopnia naświetlenia o 1% może powodować mniejsze plony o nawet 1 tonę na akr w ciągu sezonu.
Pojedyncze oszklenie zmniejsza ilość światła o 5-7%, podczas gdy podwójne oszklenie redukuje je nawet o 25%. Podwójne oszklenie jest więc wymogiem tylko w przypadku roślin egzotycznych, o specjalnych wymaganiach. Taka forma izolacji jest również dość kosztowna.
Planując montaż systemu ogrzewania szklarniowego, trzeba zwrócić szczególną uwagę na projekt rozmieszczenia rur grzewczych. Powinny zostać one poprowadzone pod podłogą, w kanale grzewczym. Powyżej powinny zostać zamontowane kratki. Dobrym rozwiązaniem jest również rozmieszczenie rur na ścianach pod ławą, co wspomaga wzrost korzeni roślin.