szklarni

Uprawa grzybów w szklarni

Spośród wielu gatunków grzybów, istnieją takie, które są jadalne, a ich spożycie, w zależności od rodzaju, dostarcza organizmowi ważnych składników odżywczych. W sprzedaży, aktualnie, oferowane są popularne pieczarki, będące komponentem codziennych potraw, po trufle, stanowiące kosztowny przysmak. Ponadto, grzyby można zakupić w różnych formach, tj. w świeżej lub suszonej postaci, a także zamarynowane w słoikach. Aby zaspokoić potrzeby konsumentów, obecnie, na polskim rynku istnieje wiele firm, które prowadzą profesjonalne uprawy szklarniowe. Co więcej, okazuje się, że z wykorzystaniem najbardziej podstawowego sprzętu, można, samodzielnie, rozpocząć produkcję grzybów w warunkach domowych.

 

Krótko o historii i warunkach uprawy grzybów

Początków upraw grzybów należy upatrywać się kilka tysięcy lat wstecz, kiedy to w Azji, popularnymi dziś gatunkami, takimi jak lakownica czy shiitake, zajmowali się Chińczycy. Do tej pory, w tym rejonie świata, obserwuje się najwyższy odsetek produkcji i konsumpcji większości rodzajów grzybów. Tymczasem, w Europie, w czasach starożytności, podejmowano pierwsze próby uprawy bazujące głównie na zakopywaniu fragmentów prawdziwków w ziemi. Za sprawą udomowienia pieczarki, w XVII wieku, we Francji, rozwinięto uprawę grzybów w sztucznych warunkach, co do dzisiaj stanowi duży przychód, biorąc pod uwagę dział ogrodnictwa europejskiego.
 
W Polsce, ze wszystkich europejskich krajów, produkcja grzybów jest największa. Co więcej- eksport pieczarek, stanowi około 35% udziału na świecie, a zatem jest on najwyższy.

Czy grzyby są zdrowe?

Grzyby charakteryzują się niską kalorycznością, niewielką zawartością tłuszczu i cholesterolu oraz są dobrym źródłem makro- i mikroskładników pokarmowych, takich jak białko, błonnik pokarmowy, witaminy i składniki mineralne. W związku z  tym z ich spożyciem związane jest wiele korzyści zdrowotnych. Wiele z nich, zawiera przeciwutleniacze (cholinę, witaminę C, selen), które odgrywają istotną rolę w zwalczaniu wolnych rodników- toksycznych produktów ubocznych powstałych m.in. w procesach metabolicznych organizmu. Wysoka zawartość antyoksydantów w grzybach może pomóc w zapobieganiu rakowi płuc, prostaty, piersi i innym rodzajom raka, a włókno pokarmowe, witamina C i potas mogą mieć korzystny wpływ na układ sercowo- naczyniowy.

Uprawa grzybów w szklarni: od czego zacząć? 

W królestwie grzybów istnieją tzw. grzyby Agaricus bisporus, które zyskały największą popularność w kraju, biorąc pod uwagę ich produkcję. Jest to gatunek, który można zbierać na różnych etapach dojrzałości:
 
  • młode i niedojrzałe o białym kolorze pieczarki
  • o lekko brązowym odcieniu, tzw. grzyby crimini
  • w pełni dojrzałe, większe i ciemniejsze grzyby portobello
 
Coraz większe uznanie, wśród producentów i konsumentów, zyskują także boczniaki, czy grzyby shiitake. Poniżej znajdują się najważniejsze wskazówki, na które należy zwrócić uwagę podczas uprawy.

Krok 1: Zapewnienie optymalnych warunków w szklarni do wzrostu grzybów

Mimo że niewielka ilość światła nie wpływa negatywnie na procesy wzrostowe grzybów, najlepiej uprawiać je w ciemności. Aby rosły one w szklarni, konieczne może być wprowadzenie kilku modyfikacji w jej części, aby zablokować dostęp światła. Generalną zasadą jest to, że grzyby nie lubią być wystawiane na zbyt długi czas na światło dzienne. Niemniej jednak, można również stosować sztuczne oświetlenie, ale trzeba być z nim wyjątkowo ostrożnym, gdyż może prowadzić do podniesienia temperatury w sposób niekontrolowany. W tym miejscu konieczne jest aby zauważyć, że zdecydowanie trudniejsza jest uprawa grzybów stricte leśnych.
 
Znajdują one swoje idealne środowisko właśnie w otoczeniu lasu, który w warunkach domowych jest niemalże nie do stworzenia. Istotne jest także zapewnienie stabilnej temperatury. Nie może być ona ani za niska, ani za wysoka, gdyż naruszy to gospodarkę wodną produkcji. Powszechnie przyjmuje się, że optymalnym przedziałem jest 10-15 stopni Celsjusza. Prawidłowa wartość będzie uzależniona jednak zarówno od gatunku hodowanego grzyba, jak i również stopnia jego rozwoju. Błędne będzie utrzymywanie jednej, stałej temperatury przez cały okres rozwoju.
 
Przykładem mogą być boczniaki. Wyróżniamy wśród nich odmianę tak zwaną zimową, które wymagają do związania temperatury nie wyższej niż 15 stopni. Jej podwyższenie, zdecydowanie, spowolni ten proces, a przekroczenie 19 stopni zahamuje go w pełni. Odmiany letnie i przejściowe wykazują, natomiast, większą tolerancję. Kolejnym, niezbędnym czynnikiem jest wilgotność powietrza. W przypadku opisywanego boczniaka, jej niewłaściwa wartość, w określonych fazach uprawy, spowoduje brak wiązania owocników oraz deformacje, a także plamy na zawiązkach.
 
Dodatkowo, należy podkreślić, że zapewnienie wystarczającego przepływu powietrza przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiej wilgotności jest trudne.

Krok 2: Właściwy wybór rodzaju podłoża

Bardzo ważne, w trakcie uprawy grzybów, jest dobranie odpowiedniego rodzaju podłoża. Przykładowo, dla pieczarek jest nim nawóz koński. W zależności od rodzaju uprawianej pieczarki, proporcje poszczególnych składników (nawozu, wody, gipsu) należy indywidualnie dopasować zgodnie z zaleceniami. Ważne, by po zmieszaniu poszczególnych substratów, otrzymać wilgotne (71-74%) podłoże o ciemnobrązowym zabarwieniu i pH wielkości 7,9 do 8,1, które wcześniej należy poddać procesom fermentacji i pasteryzacji. Ten drugi, wpłynie na likwidację pasożytów, mogących zaburzyć proces uprawy. Z punktu widzenia amatorskiej uprawy, lepszym rozwiązaniem jest zakup gotowego podłoża od producenta.

Krok 3: Zasadzenie grzybni, wyłożenie ziemi okrywową i właściwa pielęgnacja

Kolejnym krokiem jest zasadzenie grzybni poprzez je rozkruszenie i zmieszanie z podłożem, które następnie należy ubić i podlewać systematycznie wodą z formaliną. Optymalna temperatura dla wzrostu grzybni pieczarek to 25 stopni Celsjusza. Po upływie 2 tygodni, należy wyłożyć na nią ziemię okrywową i pilnować, by temperatura nie spadała poniżej 25 stopni i nie była wyższa niż 27 stopni Celsjusza. Po 8 dniach, okrywę należy zdjąć i zmniejszyć temperaturę do 18 stopni, aby pobudzić rozwój owocników. Wilgotność powinna wynieść wówczas około 93%. Nie należy zapominać o codziennym podlewaniu podłoża- na 1 kilogram grzybów przypada 1 litr wody.

Jak powinno wyglądać wyposażenie szklarni?

Z uwagi na konieczność zapewnienia odpowiednich warunków grzybom, warto rozważyć kilka poziomów upraw, co pozwoli na zaoszczędzenie miejsca i ułatwi kontrolę środowiska. Tego typu rozwiązanie, ponadto, wpłynie korzystnie na wielkość zbioru.
Dodatkowym wyposażeniem mogą być, na przykład kurtyny szklarniowe, maty kokosowe, czy taśmy wabiące owady. Zwłaszcza, ostatni produkt wydaje się być niezbędny, aby zapewnić prawidłowy rozwój i wygląd grzybów.
 
Z uwagi na zapewnienie odpowiedniej temperatury, przydatne będą zasłony termoizolacyjne normujące przepływ ciepła wewnątrz uprawy oraz z zewnątrz. Warto także zwrócić uwagę na rozwiązanie rodem z motoryzacji, jakim są cieniowane okna szklarni. Te i wszystkie inne niezbędne przedmioty do produkcji grzybów znajdują się w bogatej i stale rozbudowywanej ofercie sklepu.
 
Można więc stwierdzić, że przy pewnym nakładzie pracy, cierpliwości i poświęconym czasie, każdy może stać się właścicielem plantacji grzybów i oferować produkt wysokiej jakości innym.