Wentylator szklarniowy - jak poprawić jego efektywność?
Wentylacja to ważny element wyposażenia szklarni profesjonalnych, w których prowadzona jest uprawa roślin na dużą skalę. Ale nie tylko. Kwestia wentylacji jest również istotna obiektach mniejszych. Efektywna praca wentylatorów szklarniowych zależy od wielu czynników, takich jak wielkość urządzenia czy odpowiednie rozmieszczenie. Nawietrzniki powinny mieć możliwie małe wymiary i być usytuowane w takim miejscu, aby nie ograniczały roślinom dostępu do światła słonecznego. Warto również wdrożyć działania, które będą sprzyjały bardziej wydajnemu funkcjonowaniu urządzeń.
W jaki sposób zwiększyć efektywność pracy wentylatora?
Istotnym parametrem wentylatora szklarniowego jest jego rozmiar. Powinien on być dostosowany do powierzchni cieplarni liczonej w metrach sześciennych, co ma ścisły związek z jego wydajnością. Przyjmuje się, że wskaźnik efektywności urządzenia wentylacyjnego musi być przynajmniej taki sam jak objętość szklarni na godzinę. Jednakże niekiedy jego optymalna wartość powinna być 2-3 razy większa. Dla przykładu w cieplarni o powierzchni 2000 m³ stosowany jest wentylator o wydajności 4000 – 6000 m³/h.
Funkcjonowanie wentylatorów w szklarni wiąże się z dość dużym zapotrzebowaniem na energię elektryczną. Dotyczy to zwłaszcza sezonu letniego i przekłada się na zwiększone wydatki w tym okresie. O wielkości zużycia prądu decyduje m.in. sprawność silnika, wydolność innych elementów układu wentylacyjnego, jakość zasilania energią, czy właściwa konserwacja urządzeń. Aby całkowicie wykorzystać istniejący potencjał oszczędności należy usprawnić cały system wentylacyjny oraz stosować odpowiednie praktyki w zakresie utrzymania i konserwacji.
Przeglądy i konserwacja urządzeń
Pierwsza sprawa to regularne przeprowadzanie konserwacji urządzeń wentylacyjnych. Polega ona głównie na usuwaniu osadzającego się wewnątrz nich kurzu, który powstrzymuje przepływ powietrza przez łopatki i może powodować przegrzanie silnika. Dokonując wymiany napędu warto zdecydować się na komponent o wysokiej wydajności. Pomimo, że jego cena będzie wyższa w porównaniu z silnikiem o słabszej mocy, mniejszy pobór energii (nawet o 30%) przyczyni się do szybkiego zwrotu kosztów.
Kolejną kwestią jest wykonywanie na bieżąco przeglądów urządzeń pod kątem wydolności poszczególnych podzespołów.
Przykładowo głośne uruchamianie się wentylatora może wskazywać na to, że znajdujący się wewnątrz pasek jest luźny albo uległ zniszczeniu i wymaga wymiany. To samo dotyczy kurtyn oraz okien wentylacyjnych, które powinny funkcjonować w sprawny sposób. Nie można także zapominać o okresowym smarowaniu łożysk i dźwigni.
Lokalizacja wentylatora i termostatów
Nie mniej znacząca jest lokalizacja wentylatora. Będzie on działał najefektywniej, jeżeli zostanie usytuowany w bezwietrznym miejscu. Nawietrznik nie powinien powiewać pod wiatr, ponieważ jego wydajność spada wtenczas o około 1% w stosunku do siły wiatru o prędkości 2 km/h.
Aby wentylacja w szklarni działała bezproblemowo ważna jest ponadto lokalizacja i ustawienie termostatów. Należy je umieszczać na wysokości zbliżonej do wielkości roślin, w pobliżu środka szklarni, co umożliwi bardziej precyzyjną kontrolę nawiewu. Dokładność termostatu można sprawdzić, umieszczając obok niego termometr i porównując odczyty. Termostaty o dużej dokładności pozwalają uniknąć strat energii związanych ze zbędną pracą wentylatora.
W przypadku dużych szklarni warto rozważyć wykorzystanie wielostopniowych termostatów lub sterowania komputerowego. Takie rozwiązanie umożliwi uruchamianie tylko wybranych urządzeń. Pozwoli to uniknąć nadmiernego wychłodzenia i zaoszczędzić energię.
Inne praktyki usprawniające działanie wentylatora
Dbając o wydajność wentylatora warto również co jakiś czas sprawdzić napięcie elektryczne pod jakie jest on podłączony. Okablowanie powinno zapewniać stałe napięcie, którego spadki nie powinny być większe niż 2%, aby nie nastąpiło przegrzanie silnika.
W celu uzyskania równomiernego chłodzenia, wlot powietrza powinien być przynajmniej o 25% większy od obszaru wentylatora. Otwory przewietrzające powinny znaleźć się na ścianie przeciwległej do urządzenia lub ewentualnie wzdłuż ścian bocznych (otwory przewietrzające wzdłuż ścian bocznych pozwalają na bardziej efektywne i równomierne chłodzenie całej powierzchni upraw). Poza tym trzeba pamiętać o odpowiednim wykorzystaniu kurtyn cieniujących, które pozwalają kontrolować przenikanie promieni słonecznych do szklarni w zakresie od 8% do 65%. Będzie to miało wpływ na obniżenie temperatury wewnętrznej, a tym samym ograniczenie czasu pracy wentylatorów.
Wydajność wentylatora szklarniowego należy uwzględnić już na etapie zakupu urządzenia, aby jego funkcjonowanie mogło mieć korzystny wpływ na wzrost roślin. Ważne jest prawidłowe dopasowanie wielkości sprzętu do wielkości szklarni. Wskaźnik efektywności powinien być co najmniej równy objętości szklarni w przeliczeniu na 1 godzinę. Ponadto ważna jest odpowiednia lokalizacja nawietrznika, jego regularne przeglądy i konserwacja. Te i inne czynności pozwalają wydłużyć żywotność wentylatora szklarniowego i zmniejszyć koszty związane z jego eksploatacją.
